MN01
TRANG CHỦ
Sabbāsava Sutta: Pháp Môn Diệt Trừ Mọi Lậu Hoặc
Kinh Tất Cả Các Lậu Hoặc (Sabbāsava Sutta, MN 2) được Đức Phật thuyết tại Kỳ Đà Lâm dưới sự bảo trợ của cư sĩ Cấp Cô Độc. Toàn văn trình bày tám phương thức vô cùng thực tế giúp hành giả nhận diện, phòng hộ và đoạn tận mọi lậu hoặc (āsava).
Như Lý Tác Ý: Công Tắc Bật Tắt Lậu Hoặc
1
Không Như Lý (Ayoniso)
Suy nghĩ quẩn quanh "Ta là ai trong quá khứ-tương lai?" gây nảy sinh dục lậu (kāmāsava), hữu lậu (bhavāsava) và vô minh lậu (avijjāsava)
2
Như Lý (Yoniso)
Quán thẳng bốn sự thật Khổ-Tập-Diệt-Đạo (dukkha, samudaya, nirodha, magga)
3
Kết Quả Không Như Lý
Bị cuốn vào sáu tà kiến (diṭṭhi) xoay quanh "tự ngã" (atta) thường hằng; đây là "khu rừng kiến chấp" khiến phàm phu chìm sâu trong sầu bi khổ não
4
Kết Quả Như Lý
Bậc Thánh đệ tử đoạn trừ ba kiết sử: thân kiến (sakkāya-diṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbata-parāmāsa)
Đức Phật khẳng định Ngài chỉ nói đến diệt khối lụy cho người biết (jānato) và thấy (passato). Bài học thực hành: mỗi khi tâm khởi câu hỏi "Ta sẽ thế nào?", hãy dừng lại và chuyển hướng sang truy xét "Đây có phải khổ?"; chính cú xoay góc nhìn ấy đập tan mạch sinh sôi của lậu hoặc.
Tri Kiến Sáng Suốt: Cắt Đứt Nguồn Nuôi Dục Hữu Vô Minh
Phàm Phu
Không nhận diện được "nên" hay "không nên" chú tâm, nên thường chăm chăm những đề tài kích hoạt tham (rāga), sân (dosa), si (moha).
Hành Giả Trí Tuệ
Xác định rõ pháp nào không nên tác ý – mọi suy tưởng khiến dục (kāma), hữu (bhava), vô minh (avijjā) phình to; pháp nào nên tác ý – các đề mục giúp chúng teo dần.
Phương thức đầu đối trị lậu hoặc là thấy đúng. Công cụ then chốt là quán bốn Thánh đế, bởi mỗi lần "điểm danh" Khổ (dukkha) và Tập (samudaya) đúng cách, tâm cắt nguồn năng lượng rót cho lậu hoặc; khi chiêm nghiệm Diệt (nirodha) và Đạo (magga), tâm được mồi thêm nhiên liệu giải thoát. Luyện tập: hằng ngày ghi sổ tay hai cột "Tác ý nuôi lậu" và "Tác ý diệt lậu", đối chiếu từng suy nghĩ thực tế; dần dần bạn sẽ thấy đồ thị "nuôi lậu" đi xuống, "diệt lậu" đi lên.
Phòng Hộ Sáu Căn: Khóa Cửa Ngay Khi Phiền Não Gõ
Cửa Ngõ Lậu Hoặc
Mắt-tai-mũi-lưỡi-thân-ý (cakkhu, sota, ghāna, jivhā, kāya, mano) là nơi tiếp tế lậu hoặc qua xúc chạm (phassa).
Quy Tắc Phòng Hộ
  • Nhận biết tín hiệu nguy cơ
  • Đặt giới hạn – điều chỉnh thời gian, khoảng cách, ý nghĩa
  • Chuyển hướng sang đề mục trung tính hoặc thiện lành
Kết Quả
Tâm giống "nhà có khóa an toàn" – kẻ trộm phiền não tới sẽ quay lưng.
Đức Phật dạy "sống phòng hộ (saṃvara)", nghĩa là như lý quán xét trước-sau mỗi lần xúc chạm (phassa). Thí dụ, khi mắt bắt gặp hình ảnh kích dục, nếu không kịp che chắn, dục lậu sẽ bùng; nhưng khi phòng hộ, ta đổi góc nhìn, giảm chú mục, hoặc quán bất tịnh của sắc, nhờ vậy ngọn lửa không có nhiên liệu.
Thọ Dụng Chánh Niệm: Áo-Ăn-Thuốc Thành Pháp Tu
4
Nhu Cầu Cơ Bản
Y phục (cīvara), ẩm thực (piṇḍapāta), sàng tọa (senāsana), dược phẩm (bhesajja)
2
Cách Dùng
Lạm dụng thêm lậu; dùng đúng hỗ trợ phạm hạnh (brahmacariya)
1
Công Thức Quán
"Chỉ nhằm ngăn lạnh-nóng, duy trì thân này, hỗ trợ đạo nghiệp, diệt khổ cũ, không sinh khổ mới"
Đức Phật coi bốn nhu cầu là "dao hai lưỡi". Khi cầm bát cơm, hãy nhắc thầm câu quán, bạn sẽ thấy vị tham dục nhạt dần, bữa ăn trở thành thiền quán sinh động. Tương tự, quần áo và thuốc men không còn là món "khoe thân-nuông thân" mà biến thành phương tiện bảo dưỡng "chiếc thuyền thân" đến bờ giải thoát.
Kham Nhẫn Kiên Cường: Biến Thử Thách Thành Đất Dụng Công

Đối Diện Khó Khăn
Chịu đựng nóng-lạnh-đói-khát, côn trùng, lời mắng và cả thọ khổ (dukkha-vedanā) khắc nghiệt
Như Lý Giác Sát
Xem khổ là đối tượng quán thay vì phản ứng
Tâm Xả
Bằng tâm xả (upekkhā), lửa giận không bùng, lậu hoặc mất chỗ bám
Pháp môn kham nhẫn (adhivāsanā) dạy chịu đựng các thử thách. Thực tập bắt đầu từ thử thách nhỏ: nhịn gãi cơn muỗi cắn, im lặng trước câu nói khó nghe; dần dần, sức chịu đựng thành giáp trụ vững chắc, đưa tâm vượt sóng gió đời thường.
Tránh Né Khéo Lanh: Rời Xa Cạm Bẫy Thân-Tâm
Câu Hỏi Tự Vấn
"Nơi này có an toàn cho giới-tâm-tuệ?"
Nhận Diện Nguy Cơ
"Có nguy cơ phiền não (kilesa) trỗi dậy?"
Tham Khảo Trí Tuệ
"Bậc trí có khuyên nên ở lại không?"
Hành Động Khôn Ngoan
Nếu câu trả lời là "không", rời đi chính là hộ pháp tối thượng
Không phải mọi hoàn cảnh đều nên "anh hùng đối diện". Pháp tránh né (parivajjanā) khuyên hành giả chủ động tránh voi điên-ngựa dữ-bạn xấu – ẩn dụ cho môi trường, đối tượng kích hoạt lậu hoặc. Nhớ: tránh né không phải sợ hãi, mà là trí tuệ (paññā) đánh giá lợi-hại để dành năng lượng cho mục tiêu lớn hơn.
Trừ Diệt Ý Bất Thiện: Quét Sạch Ngay Khi Mới Khởi
Nhận Diện
Khi một dục niệm (kāmavitakka), sân niệm (byāpādavitakka) hay hại niệm (vihiṃsāvitakka) vừa lóe
Không Chấp Nhận
Lập tức từ chối nuôi dưỡng ý niệm bất thiện
Từ Bỏ
Đổi đề tài suy nghĩ, quán bất thiện pháp là lửa thiêu đốt
Tiêu Tan
Dùng hơi thở làm "nút reset" để ý niệm tan biến
Pháp vinodanā tập trung vào xử lý tư tưởng. Bí quyết thành công là tức thời; để lâu, ý niệm bén rễ hóa hành động, lúc ấy diệt trừ tốn gấp mười lần công lực.
Tu Tập Giác Chi: Bảy Cánh Hoa Giải Thoát
Niệm (Sati)
Tỉnh giác về thân, thọ, tâm, pháp
Trạch Pháp (Dhammavicaya)
Phân biệt thiện-ác, hữu ích-vô ích
Tinh Tấn (Vīriya)
Nỗ lực không ngừng nghỉ
Hỷ (Pīti)
Niềm vui trong tu tập
Khinh An (Passaddhi)
Thân tâm nhẹ nhàng, thoải mái
Định (Samādhi)
Tâm nhất cảnh, không tán loạn
Xả (Upekkhā)
Tâm quân bình, không thiên vị
Cuối cùng, Đức Phật dẫn dắt tới bhāvanā – tu tập bảy giác chi (bojjhaṅga). Mỗi giác chi cần nuôi bằng bốn yếu tố: viễn ly (viveka), ly tham (virāga), đoạn diệt (nirodha), buông xả (vossagga). Khi chuỗi hoa sen bảy cánh nở đủ, tâm trở thành "mảnh đất cao" nơi nước lậu hoặc không thể thấm. Thực hành gợi ý: chọn một giác chi chủ đạo mỗi tuần, ghi nhật ký tiến bộ; sau bảy tuần, bạn sẽ cảm nhận rõ "dòng rò rỉ" khô cạn.
Hoa Giải Thoát: Thành Quả Của Người Toàn Diệt Lậu Hoặc

Tự Do Hoàn Toàn
Không còn gì phải trốn chạy, không còn gì để bấu víu
Cắt Đứt Khát Ái
Cắt đứt (acchecchi) khát ái (taṇhā)
Xoay Bật Kiết Sử
Xoay bật (vivattayi) kiết sử
Đưa Khổ Đến Tận Cùng
Đưa khổ (dukkha) đến tận cùng
Khi bảy nhóm lậu hoặc đã lần lượt đoạn trừ (pahīna), hành giả được tán dương là "Sống trọn pháp môn phòng hộ lậu hoặc (sabbāsava-saṃvara), cắt đứt (acchecchi) khát ái (taṇhā), xoay bật (vivattayi) kiết sử và đưa khổ (dukkha) đến tận cùng. Đó là chân dung một sinh mạng tự do – không còn gì phải trốn chạy, không còn gì để bấu víu, an trú giữa đời như sen trên bùn mà không vướng bùn. Chặng đường tuy nhiều bước, nhưng mỗi bước là một nhát cắt vào gốc rễ phiền não.
Hành Động Ngay – Khai Mở Con Đường Tự Tại
Đọc Lại
Từng slide, chọn một phương thức phù hợp nhất với hoàn cảnh hôm nay.
Thực Hành
Liên tục 7 ngày, ghi chú sự biến chuyển của tâm (citta).
Chia Sẻ
Trải nghiệm với bạn đồng tu để nuôi lớn trí tuệ (paññā) và từ bi (mettā).
Bạn đã sẵn sàng đóng "mọi lỗ rò" trên con thuyền tâm?
Kinh Sabbāsava – Majjhima Nikāya II, Bhikkhu Ñāṇamoli & Bhikkhu Bodhi (1995), SuttaCentral.net.